جذب سرمایه در بازار کریپتو به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. یکی از جدیدترین راه‌ها برای سرمایه‌گذاری، خرید توکن‌های عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز است. این روش که مزایای مختلفی مثل جمع‌آوری بهتر، سریعتر و عادلانه‌تر نقدینگی را دارد، طرفداران زیادی در بین کاربران صرافی‌های غیرمتمرکز پیدا کرده و کاربران زیادی را ثروتمند ساخته است.
در این مقاله به معرفی عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) خواهیم پرداخت و مزایا و مشکلات آن را با هم بررسی خواهیم کرد.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز چیست؟
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (Initial Dex Offering) روشی جدید برای جذب نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز است که جانشینی برای عرضه اولیه سکه (ICO)، عرضه اولیه صرافی (IEO) یا عرضه توکن اوراق بهادار (STO) خواهد بود. عرضه‌های اولیه غیرمتمرکز پس از گسترش دیفای (DeFi) مورد توجه قرار گرفتند و صرافی‌های غیرمتمرکز سفارش‌های بیشتری را در این بخش دریافت کردند.
عرضه اولیه چیست و چرا صورت می‌گیرد؟
شرکتی را فرض کنید که مراحل انجام پروژه مشخصی را برنامه‌ریزی کرده است. این شرکت برای اجرای پروژه نیازمند سرمایه خواهد بود و اگر بودجه مد نظر را نتواند تامین کند، باید از کمک سرمایه‌گذاران استفاده کند. حال شرکتی که نمی‌خواهد با مشکلاتی مثل دخالت سرمایه‌گذاران در اجرای برنامه یا تعیین اهداف مواجه شود، باید سرمایه‌گذاران زیادی را پیدا کند که هر کدام مبلغ اندکی را به پروژه تزریق کنند.
برای دستیابی به این هدف بهترین راه عرضه توکن پروژه و جذب نقدینگی است. کاربران توکن‌ها را خریداری می‌کنند و به نوعی سهمی از پروژه دریافت می‌کنند. از طرفی سهم آن‌ها بسیار اندک است و نمی‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها شرکت کنند. به این ترتیب بخش زیادی از سهام در اختیار توسعه‌دهندگان خواهد بود و به عنوان سهام‌دار عمده شناخته خواهند شد. بنابراین هم سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه جذب شده و هم آزادی عمل شرکت برای مدیریت، هدایت و کنترل پروژه حفظ شده است.
روش‌های مختلفی برای عرضه توکن وجود دارد که عبارتند از:
- عرضه اولیه کوین (ICO)
- عرضه توکن اوراق بهادار (STO)
- عرضه اولیه صرافی (IEO)
- عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO)
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز چگونه صورت می‌گیرد؟
در این روش مبادله نقدینگی غیرمتمرکز با دارایی رمزنگاری شده انجام می‌شود. مبادله با کمک استخر نقدینگی اجرا خواهد شد و معامله از نوع غیرمتمرکز است.
بیشتر استخرهای نقدینگی جفت ارز‌های مختلفی دارند که شامل یک رمزارز و یک استیبل کوین است. برای مثال BTC/USDT نشان‌دهنده جفت ارز بیت کوین تتر است. این شاخص به شما قیمت بیت کوین را بر حسب تتر نشان می‌دهد و بر اساس ارزش آن می‌توانید معاملات را با استخر نقدینگی انجام دهید. توکنی که برای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز صادر می‌شود نیز بر حسب تتر (یا سایر استیبل کوین‌ها) خواهد بود تا کاربر با خرید آن، مقدار تتر مشخصی به حساب شرکت واریز کند.
IDO توسط صرافی‌های غیرمتمرکز صورت می‌گیرد. صرافی‌های معتبری مثل بایننس (Binance)، بنکور(Bencor)، یونی‌سواپ(Uniswap) و … عرضه اولیه را انجام داده و نقدینگی را از کاربر دریافت می‌کنند. اولین نمونه از عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز توسط بایننس دکس (Binance Dex) اجرا شد. یکی از مهمترین مزیت‌های این روش جذب سرمایه‌گذار بدون دخالت افراد یا سازمان‌های واسطه است. برای مثال جذب سرمایه از طریق بورس توسط سازمان بورس و نهادهای مالی کنترل خواهد شد اما در صرافی‌های غیرمتمرکز همه اتفاقات با استفاده از قراردادهای هوشمند صورت می‌پذیرد.
فرایند عرضه‌های اولیه صرافی غیرمتمرکز ریسک بالایی دارد و تضمینی برای برگشت سرمایه در کار نیست. با این وجود، خرید توکن‌های حاصل از این فرایند بازاری داغ و پرهیجان دارد.
تفاوت بین STO، ICO، IEO، IDO
در عرضه اولیه کوین (ICO) صادرکننده مسئولیت مدیریت امور را بر عهده می‌گیرد اما عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) توسط عرضه کننده (صرافی) کنترل می‌شود. به نوعی می‌توان گفت IDO ترکیبی از ICO و IEO است که یک صرافی غیرمتمرکز جایگزین صرافی همتا به همتا می‌شود.
در STO قراردادهای سرمایه‌گذاری به وسیله توکن اوراق بهادار پشتوانه سازی می‌شود. در این حالت عرضه با مقررات دولتی و نهادهای نظارتی همخوانی دارد اما برای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز هنوز مقررات و محدودیتی اعمال نشده است.
در عرضه اولیه صرافی (IEO) توسعه‌دهندگان حق ندارند توکن خود را در دیگر صرافی‌ها ارائه کنند اما این چالش در IDO مرتفع شده است. همچنین برخلاف IEO، توسعه‌دهنده برای عرضه توکن نیازی به ارائه تضمین مالی یا ارزی در IDO ندارد و از همین جهت عرضه‌های بیشتر را شاهد هستیم که البته همراه با افزایش ریسک سرمایه‌گذاری خواهد بود.
مزایای IDO چیست؟
جمع‌آوری سرمایه به طور آزاد و عادلانه
در عرضه‌های سنتی، سرمایه‌گذاران کلان به سرعت بخش زیادی از توکن‌ها را خریداری کرده و کنترل بازار را در دست می‌گیرند. با ارائه مدل IDO صرافی‌های غیرمتمرکز توکن را برای تمام کاربران در دسترس قرار می‌دهند و هر شخصی می‌تواند خرید را انجام دهد. دیگر نیازی به ملاحظات قانونی یا احراز هویت نیست و به این ترتیب روند تقسیم توکن در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز عادلانه خواهد بود.
افزایش سرعت خرید و فروش
با توجه به استفاده از استخرهای نقدینگی، امکان خرید و فروش سریعتر برای کاربران فراهم است. بدین ترتیب کاربر می‌تواند در لحظات ابتدایی توکن عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز را خریداری کنید و در همان روز یا روزهای بعد مجددا آن را به فروش رساند. توکن UMA در لحظات ابتدایی 0.26 دلار قیمت‌گذاری شد که سریعا به ۲ دلار افزایش پیدا کرد و در همان روزهای ابتدایی خرید و فروش‌های بسیاری انجام شد.
دسترسی به نقدینگی
با خرید توکن در صرافی غیرمتمرکز شانس شما برای نقد کردن هر چه سریعتر دارایی بیشتر خواهد بود. استخرهای نقدینگی معاملات را سریعا پردازش می‌کنند و برای فروش رمزارز، نیازی نیست منتظر خریدار حقیقی بمانید. توکن‌های عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز نیز شامل همین امتیاز می‌شوند و به راحتی قابل نقد شدن هستند.
مشکلات عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
مهمترین مشکل این روش نبود کنترل و امکان تحمیل خسارات مالی سنگین است. وجود نهادهای نظارتی یا دولتی همیشه بد نیست. در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز هیچ تضمینی برای سودآوری به کاربر وجود ندارد و ممکن است با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی و فریب کاربران، قیمت توکن را تا حد زیادی بالا برده و سرمایه قابل توجهی را جذب کنند. پس از جذب سرمایه و مشخص شدن ابعاد واقعی پروژه، احتمال کاهش شدید قیمت‌ها وجود دارد.
از طرفی نهنگ‌ها می‌توانند حجم زیادی از توکن را در همان ابتدا خریداری کرده و قیمت را به طور جعلی افزایش دهند. در این حالت کاربرانی که آگاهی کافی از پروژه و روند خرید و فروش ندارند ممکن است اسیر فضای معاملات و جریان‌های ساختگی شوند.
جمع‌بندی
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز می‌تواند یک شانس فوق‌العاده برای ثروتمند شدن یا یک تله بزرگ برای از دست دادن سرمایه باشد. شرکت در این فرایند نیاز به تحقیقات گسترده و درک درست از شرایط بازار دارد. نباید اسیر تبلیغات پروژه‌ها شد و هر توکنی را خریداری کرد. همچنین سرمایه‌گذاری زیاد روی یک توکن تازه وارد می‌تواند ریسک خطرناکی محسوب شود. باید پروژه‌های خوب و معقول را شناسایی کرد و در تعیین مبلغ معامله محتاطانه عمل کرد. صرافی‌های غیرمتمرکز در سال چندین توکن جدید معرفی می‌کنند. در نتیجه شانس استفاده از این فرصت‌ها همیشه هست و نباید هیجانی یا عجولانه عمل کرد.
قبل از خرید عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز حتما تحلیل‌های فاندامنتال رمزارز مربوطه را بخوانید و سابقه شرکت را مورد بررسی قرار دهید. شاید پس از فیوچرز، IDO پرریسک‌ترین روش سودآوری در کریپتو باشد. باید در این راه هوشیارانه و در کمال آرامش گام بردارید.
