برای حضور در بازارهای مالی باید برنامه داشت. طراحی یک برنامه یا استراتژی معاملاتی یکی از مهمترین اقدامات برای شروع فعالیت در بازار سرمایه است. شاید هر فردی احساس کند در ذهنش برنامه‌ای برای کسب سود دارد اما تا زمانی که این برنامه به یک استراتژی مدون و هدف‌دار تبدیل نشود، شانس کسب موفقیت اندک خواهد بود. استراتژی‌های معاملاتی متنوع هستند. سرمایه‌گذار باید با توجه به شرایط یک روش مناسب برای کسب سود انتخاب کند. برای شناخت استراتژی معاملاتی و انواع آن با ما همراه باشید.
استراتژی معاملاتی چیست؟
اگر بخواهیم استراتژی یا برنامه معاملاتی را به ساده‌ترین شکل بیان کنیم می‌توانیم از جمله «در چه زمانی چه سهمی بخریم» استفاده کنیم. استراتژی معاملاتی به ما نشان می‌دهد در چه زمانی باید چه اقدامی داشته باشیم. ورود و خروج از بازار، خرید و فروش سهم، تغییرات سبد دارایی، تغییر میزان نقدینگی و … از جمله اقداماتی است که در استراتژی معاملاتی مشخص می‌شود.
برخی از بازارهای مالی یک طرفه هستند. یعنی سرمایه‌گذار می‌تواند تنها برای زمان خرید سهم به صورت قطعی برنامه‌ریزی کند. در نتیجه استراتژی معاملاتی چنین افرادی باید بر پایه زمان و میزان خرید شکل بگیرد و حالت‌های متنوعی برای فروش سهم طراحی شود.
تحلیل تکنیکال چیست و چه نقشی در برنامه معاملاتی دارد؟
قبل از آن که بخواهید استراتژی معاملاتی خود را انتخاب کنید باید با مفاهیمی مثل تحلیل تکنیکال آشنا شوید. تجزیه و تحلیل تکنیکال سهم شامل اقداماتی می‌شود که بر پایه مفاهیم و فرمول‌های ریاضی و آماری، آینده نمودار و قیمت دارایی یا سهام را پیش‌بینی می‌کند. در تحلیل تکنیکال به اخبار، اعتبار تیم توسعه، بحران‌ها و اتفاقات جهانی و … توجه نمی‌شود و تنها داده‌های ریاضی مثل قیمت، حجم خرید و فروش، میزان عرضه و تقاضا، حرکات نمودار و … مورد بررسی قرار می‌گیرد. گرچه امروزه شاخص‌هایی مثل ترس و طمع در بازار کریپتو طراحی شده‌اند که هیجان‌ها و احساسات کاربران را مورد ارزیابی قرار می‌دهد اما باز هم نتیجه روی کاغذ و به وسیله فرمول‌ها تعیین می‌شود.
تحلیل تکنیکال به روش‌های متنوعی انجام می‌شود. تحلیل بر اساس معاملات روزانه، نوسان‌ها، موقعیت بازار و اسکالپینگ (Scalping) از جمله روش‌های تحلیل تکنیکال و تدوین برنامه معاملاتی است.
بیشتر بخوانید: مدیریت سرمایه چیست؟
انواع استراتژی‌های معاملاتی
استراتژی‌های بسیار متنوعی برای فعالیت در بازارهای مالی طراحی شده است. علاوه بر این که خصوصیات بازارهای مالی متفاوت است، دیدگاه و نظرات کارشناسان نیز تفاوت‌های زیادی دارد. از طرفی هر شخصی شرایط خاص خودش را دارد و نمی‌تواند از هر استراتژی یا برنامه‌ای برای کسب سود و سرمایه‌گذاری استفاده کند.
استراتژی ابزار محور (اندیکاتوری)
اندیکاتورها یا شاخص‌ها اعدادی هستند که از فرمول‌ها و ابزارهای ریاضی حاصل می‌شوند. این اعداد به صورت چارت، نمودار خطی یا اشکال ریاضی ترسیم می‌شوند تا دیدی روشن از وضعیت بازار به سرمایه‌گذار بدهند.
امروزه اندیکاتورهای بسیار زیادی طراحی شده است. برای مثال در بازار کریپتو شاخص‌هایی مثل ترس و طمع، دامیننس، مارکت کپ و … در کنار قیمت و حجم خرید و فروش به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا بهترین تصمیمات ممکن را بگیرند.
استفاده از این استراتژی معاملاتی ساده‌ترین راه برای ورود به بازارهای مالی است. در صورت استفاده از این استراتژی باید دقت داشت که شاخص‌ها همیشه پیش‌بینی صحیحی از آینده ندارند. علاوه بر این هر شاخص در بازه زمانی خاصی محاسبه می‌شود. بنابراین در زمان سنجش شاخص‌ها باید به همخوانی بازه‌های زمانی دقت کرد.
یکی دیگر از چالش‌های مهم مربوط به استراتژی معاملاتی ابزار محور، درک صحیح هر اندیکاتور است. برای مثال افزایش مارکت کپ همیشه ناشی از افزایش تقاضا نیست و گاهی رشد قیمت موقتی و کاذب باعث افزایش ارزش بازار می‌شود.
استراتژی پرایس اکشن
پرایس اکشن را می‌توان اساسی‌ترین روش تحلیل تکنیکال و تعیین استراتژی معاملاتی دانست. در این روش هیچ شاخصی بررسی نمی‌شود و تنها نمودار قیمت مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. البته نمودار قیمت دارای جزییات متعددی مثل قیمت باز شدن، سطح بسته شدن، بالاترین و پایین‌ترین نرخ دوره زمانی و صعود یا سقوط قیمت در محدوده مورد نظر است.
بر خلاف روش ابزار محور که یادگیری جزییات آن در بازارهای مالی مختلف متفاوت است، با یادگیری روش پرایس اکشن می‌توان در تمام بازارهای مالی سرمایه‌گذاری را آغاز کرد. این روش تمام تمرکزش را روی اتفاقات زمان حال قرار می‌دهد و سبب اخذ تصمیماتی منطقی و لحظه‌ای می‌شود.
استراتژی محاسباتی
این استراتژی معاملاتی به کمک فرمول‌های ریاضی طراحی شده است و نیازی به تحلیل ندارد. در حقیقت استراتژی محاسباتی یک مدل ساده شده از استراتژی بازار محور است. مارتینگل یا گرید از جمله معروف‌ترین استراتژی‌های معاملاتی است که توسط تریدرها و سرمایه‌گذاران زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش داده‌ها وارد فرمول‌های ریاضی می‌شوند. نتایج فرمول‌ها برابر با تصمیمات سرمایه‌گذار است. یعنی فرمول‌ها به شما اعلام خواهند کرد که زمان مناسب برای خرید و فروش یا هر اقدام دیگری چه موقعی خواهد بود.
بهترین راهکار برای استفاده از این برنامه معاملاتی، بهره‌گیری از معاملات خودکار است. لازم به ذکر است که بی‌دقتی در این روش ممکن است خساراتی سنگینی را ایجاد کند.
استراتژی ترکیبی
زمانی که سرمایه‌گذار از چندین برنامه معاملاتی به صورت همزمان استفاده کند می‌توان گفت در حال اجرای استراتژی ترکیبی است. بسیاری از سرمایه‌گذاران و تریدرهای موفق از همین روش برای فعالیت در بازارهای مالی استفاده می‌کنند. در این روش تمام احتمالات و پیش‌بینی‌ها بررسی خواهد شد. هر کدام از استراتژی‌های ذکر شده مزیت‌ها و معایبی دارند و در صورت استفاده همزمان از چند استراتژی، می‌توان امید داشت که تاثیر معایب به حداقل برسد.
باید دقت داشت که به کار بستن استراتژی معاملاتی ترکیبی بسیار وقت‌گیر و چالش‌برانگیز خواهد بود. بنابراین افرادی که وقت و حوصله زیادی برای تدوین استراتژی و برنامه معاملاتی دارند می‌توانند از این روش استفاده کنند.
جمع‌بندی
حضور در بازار بدون داشتن استراتژی معاملاتی بازی با سرنوشت دارایی‌ها است. یک برنامه معاملاتی خوب می‌تواند مهمترین عامل برای کسب ثروت باشد و استراتژی نامناسب یا ناقص نیز سرمایه‌گذار را به مرز ورشکستگی خواهد رساند. امروزه استراتژی‌های متنوعی طراحی شده است اما بهتر است تا حد امکان از دو یا چند روش به صورت همزمان استفاده کرد تا درصد خطا و احتمال شکست به کمترین میزان ممکن برسد. هر چه آگاهی ما از جزییات استراتژی‌های معاملاتی افزایش یابد، تصمیمات بهتری در شرایط و موقعیت‌های مختلف خواهیم گرفت و هر چه تصمیمات بهتری اخذ کنیم، سود بیشتری کسب خواهیم کرد.
