شبکه فانتوم و توکن (FTM) چیست؛ معرفی شبکه Fantom رقیب قدرتمند اتریوم

شبکه فانتوم تلاش می‌کند تا پلتفرمی سریع، ایمن و البته غیرمتمرکز را برای پردازش تراکنش‌ها ایجاد کند. پس از آن که اتریوم توانست بستری غیرمتمرکز را برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند ارائه دهد و تراکنش‌ها را به با سرعت بیشتری نسبت به بیت کوین پردازش کند، توجه بسیاری از توسعه‌دهندگان به قابلیت‌های شبکه‌های جدید جلب شد.

در این میان برخی شروع به توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز کردند و عده‌ای نیز سعی کردند شبکه‌های بهتری را برای میزبانی توسعه‌دهندگان فراهم کنند. شبکه Fantom با استفاده از ساختارها و پرتکل‌های جدید راهکارهای نوینی برای مشکلاتی همچون مقیاس‌پذیری ارائه می‌دهد.

شبکه فانتوم چیست؟

شبکه فانتوم (Fantom Network) در سال ۲۰۱۹ ایجاد شد و هدف آن توسعه شبکه‌ای امن، غیرمتمرکز و البته مقیاس‌پذیر بود. در حقیقت فانتوم قدم در راهی گذاشت که سال‌ها است اتریوم در حال پیمودن آن است. شبکه فانتوم تلاش می‌کند تا بستری غیرمتمرکز را به صورت متن باز در اختیار توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند بگذارد تا آن‌ها بتوانند برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را طراحی کنند.

الگوریتم اجماع شبکه فانتوم اثبات سهام (PoS) بوده و به کمک ساختار تحمل خطای بیزانس نامتقارن Asynchronous Byzantine Fault  Tolerant فعال شده است. ساختار تحمل خطای بیزانس نامتقارن را با نماد aBFT معرفی می‌کنند. این ساختار طوری طراحی شده است که تراکنش‌ها با سرعت بالایی پردازش شوند و در عین حال امنیت نیز تامین گردد.

شبکه فانتوم می‌تواند تراکنش‌ها را در یک ثانیه پردازش کرده و نتیجه را برای کاربر یا شبکه ارسال کند. یک ثانیه مدت زمان میانگین پردازش تراکنش‌ها است و ممکن است این عدد نوسان کمی داشته باشد. شبکه Fantom یک بلاک چین مقیاس‌پذیر است و به خوبی هزاران تراکنش را در هر ثانیه پردازش می‌کند. امنیت تبادلات همتا به همتا (Peer to Peer) با توجه به مکانیسم اجماع لاچسیس (Lachesis) بسیار بالا بوده و شبکه بر پایه نهایی‌ساز مطلق (Absolute Finality) فعال است. سایر شبکه‌ها تراکنش‌ها را بر پایه نهایی‌سازی احتمالی (Probabilistic Finality) تایید می‌کنند اما شبکه فانتوم برخلاف سایر پلتفرم‌ها تراکنش‌ها برگشت نمی‌زند.

شبکه Fantom قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند را دارد و به همین دلیل بستر مناسبی برای توسعه نرم‌افزارهای غیرمتمرکز است. استفاده از الگوریتم اجماع لاچسیس سبب شده تا امکان راه‌اندازی دفاتر کل توزیع‌شده عمومی و خصوصی با کمک ماشین مجازی اتریوم یا SDK پروتکل کازموس وجود داشته باشد.

هدف شبکه Fantom

همچون اتریوم، شبکه فانتوم نیز می‌خواهد چالش سه‌گانه بلاک چین (Blockchain Trilemma) را حل و فصل کند. سال‌ها است توسعه‌دهندگان در تلاش هستند تا راهی برای تامین امنیت، پردازش سریع و غیرمتمرکز و البته دریافت تعداد زیادی تراکنش به صورت همزمان پیدا کنند. برای مثال شبکه بیت کوین امنیت بسیار بالایی دارد و به خوبی می‌تواند تراکنش‌ها را به صورت غیرمتمرکز پردازش کند اما سرعت پردازش تراکنش‌ها از حد انتظار کاربران پایین‌تر است.

شبکه فانتوم از ساختار aBTF برای حل این مشکل بهره گرفته است. این ساختار به شبکه فانتوم این امکان را می‌دهد که تراکنش‌ها را غیرهمزمان یا غیرمتقارن (Asynchronously) پردازش کند. با این روش سرعت و مقدار خروجی به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. سایر دفاتر کلی که از BTF استفاده می‌کنند مانند بیت کوین یا اتریوم نمی‌توانند چنین سرعتی را در پردازش تراکنش‌ها داشته باشند.

هدف شبکه فانتوم پردازش تراکنش‌ها در مقیاس کم نیست؛ بلکه این شبکه می‌خواهد زیرساختی را برای توسعه شهرهای هوشمند ارائه کند. تیم توسعه فانتوم تصمیم دارد تا رکورد قدرت پردازشی ۳۰۰ هزار تراهش در ثانیه را ثبت کند تا بتواند بستری مناسب برای ذخیره‌سازی حجم عظیمی از اطلاعات باشد. این تیم اعلام کرده در ماه‌ها و سال‌های آتی می‌خواهد میزبان توسعه خدمات عمومی، خانه‌های هوشمند، آموزش‌های غیرمتمرکز، نرم‌افزارهای مدیریت منابع انسانی، پروژه‌های حامی محیط زیست و سیستم‌های مدیریت ترافیک باشد.

الگوریتم اجماع شبکه فانتوم چیست؟

فانتوم برای اجماع شبکه از پروتکل لاچسیس استفاده می‌کند. این پروتکل بر مبنای ساختار aBTF راه‌اندازی شده است. این ساختار به نودها اجازه می‌دهد که بلاک‌های حامل تراکنش‌ها را بدون در نظر گرفتن زمان‌بندی تایید کنند. با این کار انجام و تایید تراکنش‌ها سرعت بیشتری می‌گیرد و درضمن امنیت و تمرکززدایی شبکه حفظ می‌شود. سایر شبکه بلاک چین مثل اتریوم به صورت همزمان یا متقارن (Synchronous) پردازش را انجام می‌دهند. این شبکه‌ها همیشه بلند‌ترین زنجیره را در اولویت قرار می‌دهند. بدین ترتیب تراکنش‌های قدیمی شانس بیشتر و اولویت بالاتری برای پردازش نسبت به تراکنش‌های جدید خواهند داشت. همین موضوع باعث کند شدن پردازش و تایید تراکنش‌ها می‌شود.

الگوریتم لاچسیس دارای قابلیت‌های مختلفی مثل غیرهمزمانی (Asynchronous)، تحمل خطای بیزانس (Byzantine Fault-Tolerant)، نهایی‌سازی (Final) و یکسان‌نگری (Leaderless) است. غیرهمزمانی بدین معنا است که نودها در هر زمان ممکن است پردازش شوند و زمان‌بندی خاص یا ترتیبی وجود نخواهد داشت. تحمل خطای بیزانس به شبکه اجازه می‌دهد تا با حضور یک سوم از نودهای مخرب باز هم به فعالیت خود ادامه دهد.

نهایی‌سازی باعث می‌شود تا خروجی‌ها بلافاصله پس از دریافت قابل استفاده باشند. در حقیقت خروجی‌های این الگوریتم تغییر نمی‌کنند و بازگشت داده نخواهند شد. در نهایت یکسان‌نگری الگوریتم لاچسیس بدین معنا است که بین نودها تفاوتی وجود ندارد و هیچ کدام جایگاه ویژه‌ای برای پردازش و تایید نخواهند داشت.

شبکه فانتوم از چه لایه‌هایی تشکیل شده است؟

ساختار شبکه فانتوم با استفاده از سه لایه مجزا ایجاد شده است. هسته اپرا، ابزار اپرا و اپلیکیشن سه لایه شبکه فانتوم را تشکیل می‌دهند.

لایه هسته اپرا

هسته لایه زیرین شبکه محسوب می‌شود و وظیفه حفظ اجماع میان نود‌ها را به کمک الگوریتم لاچسیس بر عهده دارد. همچنین ایجاد بلاک‌های جدید در زنجیره‌های دیگر جزو مسئولیت لایه هسته اپرا (Opera Core) است. اپرا با استفاده از فناوری DAG تراکنش‌ها را تایید می‌کند تا نودها به صورت غیرهمزمان تراکنش‌ها را پردازش کنند.

لایه ابزار اپرا

لایه ابزار (Opera Ware) شبکه را میانی اپرا نام‌گذاری کرده‌اند. این لایه فعالیت‌هایی مثل ایجاد پاداش، پرداخت‌ها و ثبت داده‌ها را انجام می‌دهد.

لایه اپلیکیشن

بالاترین لایه و پوسته خارجی شبکه لایه اپلیکیشن (Application) است. این لایه به توسعه‌دهندگان برنامه‌های غیرمتمرکز اجازه می‌دهد تا به کمک API عمومی و متن‌باز، برنامه‌های خود را در شبکه فانتوم طراحی و اجرا کنند.

توکن FTM

توکن بومی شبکه فانتوم با نماد FTM شناخته می‌شود. توکن FTM کاربردهای مختلفی مثل استیکینگ (Staking)، مشارکت در مدیریت شبکه (On-chain Governance)، تایید پرداخت‌ها و تامین کارمزدها دارد. عرضه توکن FTM حدود ۳.۱ میلیارد واحد است که در حال حاضر حدود ۲.۵ میلیارد واحد عرضه شده و مابقی آن برای پاداش استیکینگ استفاده خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود عرضه توکن‌ها تا دو سال آینده ادامه داشته باشد.

عرضه اولیه توکن FTM در بهار ۲۰۱۸ انجام و ۴۰ درصد کل توکن‌های قابل عرضه به فروش رسانده شد. قیمت ابتدایی این رمزارز 0.043 دلار بود. سرمایه جذب شده از فروش توکن FTM در عرضه اولیه حدود ۴۰ میلیون دلار بود که به نسبت سایر عرضه‌های اولیه رقم قابل توجهی محسوب می‌شود. هم‌اکنون این توکن در صرافی‌های معتبر مثل بایننس (Binance)، کوکوین (KuCoin)، بیتمکس (BitMax) و… عرضه می‌شود و امکان خرید توکن FTM با استفاده از رمزارزهای بیت کوین(BTC)، اتریوم (ETH)، تتر (USDT) و بایننس کوین (BNB) وجود دارد. قیمت هر واحد توکن FTM در حال حاضر ۲.۱۳ دلار است.

چگونگی ایجاد شبکه فانتوم در کیف پول متامسک

کیف‌پول متامسک (MetaMask) یکی از محبوب‌ترین ولت‌ها بین کاربران کریپتو کارنسی است. برای ایجاد شبکه فانتوم در کیف پول متامسک پس از باز کردن این برنامه از داخل مرورگر، روی لوگوی حساب کلیک کرده و وارد بخش SETTING شوید. سپس رو گزینه Networks کلیک کرده تا شبکه‌های متصل شده به کیف پول را مشاهده کنید. در این بخش باید گزینه Add Networks را انتخاب کرده و سپس مشخصات شبکه را وارد کنید. مشخصات شبکه فانتوم به شرح زیر است.

• Network Name: Fantom Opera
• New RPC Url: https://rpc.ftm.tools
• Chain ID: 250
• Symbol: FTM
• Block Explorer URL: https://ftmscan.com

قبل از این که دارایی خود را در برنامه‌های غیرمتمرکز شبکه Fantom ذخیره یا خرج کنید، باید این شبکه را از بخش شبکه‌های فعلی در کیف‌پول متامسک فعلی کنید. برای این کار مجددا به بخش Networks رفته و گزینه Fantom Opera را انتخاب کنید.

جمع‌بندی

شبکه فانتوم تلاش می‌کند تا به کمک مکانیسم اجماع لاچسیس و استفاده از از ساختار تحمل خطای بیزانس نامتقارن تحولات جدیدی را در دنیای بلاک چین ایجاد کند. این شبکه حل مشکلات سه‌گانه بلاک چین را هدف خود قرار داده است و تا به امروز توانسته پیشرفت‌های قابل توجهی را در این زمینه رقم بزند.

توکن FTM نیز در ماه‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است که همین موضوع نشان‌دهنده افزایش علاقه تریدرها و سرمایه‌گذاران بازار ارزهای دیجیتال برای خرید این رمزارز است. همچنین با گسترش فرایندهای استیکینگ و از بین رفتن الگوریتم استخراج در سال‌های آینده، سرمایه‌گذاران این حوزه مبالغ بیشتری را صرف سپرده‌گذاری روی رمزارزهای مستعد خواهند کرد. نتیجه تمام این تغییر و تحولات رشد و توسعه بیشتر شبکه فانتوم و افزایش قیمت توکن بومی این شبکه خواهد بود.