هیچکس برای ضرر کردن وارد بازار بورس نمی‌شود؛ اما چه اتفاقی می‌افتد که تعداد زیادی از افرادی که وارد این بازار مالی می‌شوند، ناکام می‌مانند؟ معامله‌گری با چشم و گوش بسته شاید چند صباحی سودهای شانسی به همراه داشته باشد؛ اما واقعیت این است که بادآورده را باد می‌برد. شما به عنوان معامله‌گر باید با اصطلاحات تخصصی بازار بورس آشنا باشید و در عین حال از تحلیل بنیادی و تکنیکال نیز برای رسیدن به بهترین نتیجه استفاده کنید. در این مطلب قصد داریم تا یکی از مهم‌ترین مفاهیم بازار بورس را معرفی کنیم. EPS در بورس چیست؟ این سؤالی است که تا پایان این مطلب به دنبال پاسخ آن خواهیم بود. دعوت می‌کنیم با ما همراه باشید.
EPS چیست؟
Earn Per Share عبارتی است که به صورت اختصاری در بازار بورس تحت عنوان EPS شناخته می‌شود. به زبان ساده مفهوم این عبارت “سود یا زیان خالص به ازای هر سهم” است. از همین جمله مشخص می‌شود که با یک مفهوم بسیار بنیادی سروکار داریم. یک شرکت بورسی فارغ از نوع فعالیت در طول یک سال مالی درآمدها و هزینه‌های مشخصی دارد. اختلاف درآمدها و هزینه‌ها شرکت میزان سود یا زیان آن را در پایان یک سال تعیین می‌کند. اگر شرکت سود کرده باشد، باید مالیات را نیز از سود کم کنیم.
در نهایت آنچه باقی می‌ماند سود یا زیان خالص شرکت در پایان یک سال مالی است. همان طور که می‌دانید مالکیت شرکت‌ها در قالب تعداد سهام با ارزش مشخصی در بازار بورس خرید و فروش می‌شود. با تقسیم سود یا زیان خالص شرکت به تعداد سهام، سود یا زیان خالص به ازای هر سهم به دست می‌آید. این دقیقا همان چیزی است که تحت عنوان EPS در بورس شناخته می‌شود.
به طور کلی دو نوع EPS در بورس داریم که عبارت‌اند از:
- EPS پیش‌بینی شده: نرخ سود و زیان به ازای هر سهم در سال جاری یا آینده است که بر اساس پیش‌بینی‌ها کارشناسان مالی برآورد می‌شود.
- EPS محقق شده: نرخ سود یا زیان به ازای هر سهم در طول سال مالی سپری شده است که بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی شده محاسبه می‌گردد.
کاربرد EPS در بورس چیست؟
با مفهوم EPS در بورس آشنا شدیم. بدیهی است که هر چه میزان سود خالص یک شرکت بیشتر باشد، نرخ EPS آن نیز افزایش پیدا می‌کند. به این معنی که شرکت سودآوری بالاتری را در پایان سال رقم می‌زند. در چنین شرایطی می‌توان نتیجه‌گیری کرد که سهام آن در طول یک سال آتی زمینه لازم برای رشد قیمت را دارد.
به طور کلی در زمینه تحلیل بنیادی سهام موجود در بورس بیش از هر چیز به بررسی وضعیت فعلی و آینده شرکت می‌پردازند. شاید در بین تمام شاخص‌هایی که برای این منظور تعریف شده است، EPS جایگاه بسیار خاصی را داشته باشد. چرا که با استفاده از محاسبه ریاضی میزان سودآوری یا زیان‌دهی شرکت‌ها را به ما نشان می‌دهد. بنابراین حتما قبل از تصمیم‌گیری نهایی برای خرید طولانی مدت سهام یک شرکت، EPS آن را به دقت محاسبه کنید.
محاسبه EPS در بورس
رابطه ریاضی محاسبه EPS در بورس ساده است و از تعریفی که در بالا ارائه کردیم، به راحتی قابل استخراج است. دو نکته مهم در اینجا وجود دارد که باید به آن بپردازیم. حتما این سؤال را مطرح می‌کنید که چگونه سود یا زیان خالص یک شرکت را پیدا کنیم؟ در پاسخ باید بگوییم که بر اساس گزارش صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی که در سایت کدال منتشر می‌شوند، می‌توانید میزان سود و زیان خالص شرکت‌ها در دوره‌های زمانی مختلف را مشاهده کنید.
نکته دوم که حتما در محاسبه EPS باید مد نظر قرار دهید، تعداد سهام یک شرکت است. همان طور که می‌دانید در طول یک سال ممکن است تعداد سهام یک شرکت افزایش یا کاهش پیدا کند. در چنین شرایطی برای دستیابی به EPS با دقت مناسب توصیه می‌شود که میانگین وزنی تعداد سهام یک شرکت در طول سال مالی را مبنای محاسبات خود قرار دهید. به این ترتیب نتیجه به دست آمده از دقت بالاتری برخوردار خواهد بود.
آیا می‌توان بدون محاسبه از EPS یک نماد مطلع شد؟
جالب است بدانید که بدون محاسبه EPS در بورس نیز می‌توانید نرخ سود یا زیان خالص به ازای هر سهم نمادهای مختلف را مشاهده کنید. هر چند محاسبه EPS توسط معامله‌گر نتیجه با دقت بالاتری را به همراه خواهد داشت؛ اما اگر به دنبال مشاهده سریع EPS یک نماد بورسی هستید، می‌توانید از راه‌های زیر استفاده کنید:
1. سایت TSETMC
از طریق نشانی اینترنتی tsetmc.com وارد سایت شرکت مدیریت فناوری بورس و اوراق بهادار شوید. در این سایت می‌توانید با وارد کردن نماد سهم مد نظر خود، وارد صفحه اختصاصی آن شوید. اطلاعات متعددی درباره هر نماد در صفحه اختصاصی آن درج می‌شود که از آن جمله می‌توان به تغییرات قیمت در بازه‌های زمانی مختلف، تعداد سهام، حجم مبنا و EPS اشاره کرد. این داده‌ها معمولا به صورت مرتب بروزرسانی می‌شوند. در بخش EPS می‌توانید نرخ سود یا زیان پیش‌بینی شده به ازای هر سهم را برای نماد مد نظر خود مشاهده کنید. آنچه در این سایت مشاهده می‌کنید، eps پیش بینی شده است.
2. سایت Codal
اشاره کردیم که سایت کدال برای انتشار صورت‌های مالی و سایر آگهی‌ها و اطلاعیه‌های مرتبط با شرکت‌های بورسی در نظر گرفته شده است. از طریق نشانی اینترنتی codal.ir می‌توانید به این سایت دسترسی داشته باشید. سپس نماد سهم مورد نظر خود را جستجو کنید. سپس صورت مالی آخرین دوره زمانی سهم را پیدا کرده و وارد جزئیات آن شوید. صورت‌های مالی در قالب جداول ارائه می‌شوند. در بخشی از این جداول عبارت سود یا زیان خالص به ازای هر سهم بر حسب ریال ذکر شده است. البته توجه داشته باشید که این شاخص در واقع eps محقق شده است که پس از حسابرسی صورت‌های مالی شرکت‌ها به طور عملی محاسبه می‌شود.
کلام پایانی
در این مطلب به بررسی مفهوم EPS در بورس پرداختیم. همچنین راه‌های محاسبه یا مشاهده این شاخص را برای سهام مختلف بررسی کردیم. در پایان لازم است به یک نکته مهم اشاره کنیم. هر چند EPS بالا به این معنی است که میزان سود محقق شده یک شرکت به ازای هر سهم زیاد است؛ اما این موضوع در مقایسه دو سهم نباید به عنوان تنها معیار ارزیابی تلقی شود. عوامل مختلف دیگری مانند نوع صنعت، میزان سرمایه شرکت‌ها و … نیز وجود دارند که در نهایت روی افزایش یا کاهش قیمت سهام در آینده اثرگذار هستند. بنابراین EPS را به عنوان یک معیار در کنار سایر ابزارهای موجود برای تحلیل سهام مختلف در نظر بگیرید.
